Yatırım Teşvik Belgesi, Türkiye'de yatırım yapacak yerli ve yabancı yatırımcılara çeşitli destek ve teşvikler sağlamak amacıyla devlet tarafından verilen resmi bir belgedir. Bu belge, yatırımcıların belirli teşvik unsurlarından yararlanabilmesini sağlayan yasal bir çerçeve sunmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na bağlı T.C. Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından düzenlenmektedir. Belge, yatırımın niteliği, büyüklüğü, sektörü ve yapılacağı bölgeye göre farklı destek unsurlarını içerebilmektedir.
Türkiye'nin yatırım teşvik sistemi, ulusal ekonomiyi güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek amacıyla tasarlanmıştır. Teşvik sisteminin temel amaçları şunlardır:
Türkiye'nin yatırım teşvik sistemi dört farklı uygulamadan oluşmaktadır:
Teşvik edilmeyecek yatırım konuları veya teşvik için asgari yatırım tutarı şartını sağlamayan yatırımlar hariç olmak üzere, tüm bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımları kapsamaktadır.
Türkiye, sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine göre 6 bölgeye ayrılmıştır. Bölgesel teşvik uygulamaları, bu bölgelerin özelliklerine ve gelişmişlik düzeylerine göre farklılaşan destek paketleri sunmaktadır.
Belirli sektörlerde ve alanlarda yapılacak yatırımlar, bölge farkı gözetilmeksizin 5. Bölge teşviklerinden yararlandırılmaktadır. Bu yatırımlar arasında savunma, eğitim, madencilik, turizm, sağlık ve diğer stratejik sektörler bulunmaktadır.
İthalat bağımlılığı yüksek ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar, belirli kriterleri sağlamaları durumunda stratejik yatırım olarak değerlendirilmektedir. Bu yatırımlar için daha kapsamlı teşvik unsurları sunulmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi, yatırımın türüne, büyüklüğüne ve bölgesine bağlı olarak aşağıdaki destek unsurlarını içerebilmektedir:
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisi ödenmemektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmemektedir.
Yatırımın katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanmaktadır. Katkı oranı ve vergi indirim oranı, yatırımın bölgesine ve büyüklüğüne göre değişmektedir.
Yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, belirli bir süre boyunca devlet tarafından karşılanmaktadır.
Bölgesel teşvik uygulamaları, öncelikli yatırımlar ve stratejik yatırımlar için sağlanan en az bir yıl vadeli kredilerin faiz/kâr payı ödemelerinin belirli bir kısmı devlet tarafından karşılanmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilmektedir.
Stratejik yatırımlar için bina-inşaat harcamaları üzerinden hesaplanan KDV'nin iadesi sağlanmaktadır.
6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için, yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmı, belirli bir süre boyunca terkin edilmektedir.
6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için, yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, belirli bir süre boyunca devlet tarafından karşılanmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi alabilmek için aşağıdaki genel şartların sağlanması gerekmektedir:
Ayrıca, yatırım projesi ile ilgili detaylı fizibilite çalışması, finansman planı ve diğer teknik detayların hazırlanması gerekmektedir.
Yatırım Teşvik Belgesi başvuru ve alım süreci şu adımlardan oluşmaktadır:
Elektronik Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Bilgi Sistemi'ne (E-TUYS) kayıt yaptırılması gerekmektedir. Bu işlem için:
Yatırım Teşvik Belgesi başvurusu için aşağıdaki belgelerin hazırlanması gerekmektedir:
Hazırlanan belgeler E-TUYS sistemi üzerinden elektronik ortamda yüklenerek başvuru tamamlanır.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, başvuruyu değerlendirerek, gerekli şartları sağlayan yatırımlar için Yatırım Teşvik Belgesi düzenler. Bu süreç, belgelerin eksiksiz olması durumunda genellikle 1-2 hafta içinde tamamlanmaktadır.
Onaylanan Yatırım Teşvik Belgesi, E-TUYS sistemi üzerinden elektronik olarak yatırımcıya iletilir. Ayrıca, belgenin fiziksel bir nüshası da talep edilebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi'nin geçerlilik süresi, yatırımın niteliğine bağlı olarak değişmektedir:
Yatırım Teşvik Belgesi alındıktan sonra, yatırımın takibi ve tamamlanması için bazı işlemlerin yapılması gerekmektedir:
Yatırımcılar, her yılın Ocak ve Temmuz aylarında, yatırımın gerçekleşme durumunu gösteren "Yatırım Takip Formu"nu E-TUYS üzerinden doldurarak Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
Yatırım sürecinde ortaya çıkabilecek değişiklikler (yatırım tutarı, yatırım süresi, yatırım yeri vb.) için E-TUYS üzerinden değişiklik başvurusu yapılabilir.
Yatırım tamamlandığında, yatırımcı tamamlama vizesi için başvuruda bulunur. Bakanlık, yatırımın teşvik belgesinde belirtilen şartlara uygun olarak gerçekleştirildiğini kontrol eder ve tamamlama vizesini onaylar.
Yatırım konusunun, teşvik sisteminde yer alan sektörler ve desteklenen yatırım alanlarına uygun olarak belirlenmesi gerekmektedir.
Fizibilite raporu, yatırımın teknik, ekonomik ve finansal açıdan uygunluğunu göstermelidir. Rapor ne kadar detaylı ve gerçekçi olursa, başvurunun kabul edilme olasılığı o kadar yüksek olacaktır.
Yatırımın finansman yapısı, öz kaynak ve yabancı kaynak oranları gerçekçi olmalıdır. Finansman kaynaklarının ve planının net bir şekilde belirtilmesi, başvurunun değerlendirilmesinde önemli bir faktördür.
Yatırımın yapılacağı bölge ve yararlanılacak teşvik türünün doğru belirlenmesi, sağlanacak destek unsurlarını doğrudan etkileyecektir.
Başvuru belgelerinin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanması, başvuru sürecinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır.
Asgari sabit yatırım tutarı, yatırımın yapılacağı bölgeye ve sektöre göre değişmektedir. Genel olarak, 1. ve 2. bölgelerde 1 milyon TL, diğer bölgelerde 500 bin TL'dir.
Başvuru belgelerinin eksiksiz olması durumunda, değerlendirme süreci genellikle 1-2 hafta içinde tamamlanmaktadır.
Teşvik belgelerinin geçerlilik süresi, yatırımın özelliğine göre 2 ile 4 yıl arasında değişmektedir. Gerekli durumlarda süre uzatımı talep edilebilir.
Evet, yabancı yatırımcılar da Türkiye'de yapacakları yatırımlar için Yatırım Teşvik Belgesi alabilirler. Başvuru şartları ve süreci, yerli yatırımcılarla aynıdır.
Yatırım sürecinde ortaya çıkabilecek değişiklikler (yatırım tutarı, yatırım süresi, yatırım yeri vb.) için E-TUYS üzerinden değişiklik başvurusu yapılabilir. Ancak, yatırımın niteliğini tamamen değiştiren değişiklikler kabul edilmeyebilir.
Yatırım Teşvik Belgesi, yatırımcılara önemli vergi avantajları ve destek unsurları sağlayan değerli bir araçtır. Türkiye'nin ekonomik kalkınmasına ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına katkıda bulunmak amacıyla tasarlanan teşvik sistemi, stratejik sektörlerde ve öncelikli yatırım alanlarında daha yüksek oranlı destekler sunmaktadır.
Yatırım Teşvik Belgesi başvuru süreci, E-TUYS sistemi üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Başvuru belgelerinin doğru ve eksiksiz hazırlanması, sürecin hızlı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesini sağlayacaktır.
Yatırımcıların, teşvik sisteminin bileşenleri, destek unsurları ve başvuru süreci hakkında detaylı bilgi sahibi olmaları, yatırım kararlarını daha bilinçli bir şekilde almalarına yardımcı olacaktır. Gerekli durumlarda, konusunda uzman danışmanlardan destek alınması da başvuru sürecini kolaylaştıracak ve başarı şansını artıracaktır.
Uzman ekibimiz, Amerika'da şirket kurma, vergi kayıtları ve muhasebe süreçleri konusunda size yardımcı olmak için hazır.
